Trek in een vakantiebaantje?

De grote vakantie staat voor de 
deur. Veel scholieren zoeken een vakantiebaan. In de eerste plaats natuurlijk om geld te verdienen. 

1 Zoek in de bronnen naast geld 
een tweede reden waarom jongeren graag vakantiewerk doen.

2 Geef aan de hand van de bronnen en filmpjes een paar voorbeelden van werk dat 15-jarigen niet mogen uitvoeren en 16- en 17-jarigen wel.

3 Onderzoek aan de hand van de bronnen en filmpjes waar jouw voorkeur naar uit gaat bij het kiezen van een vakantiebaan. Motiveer je keuze.

Bron 1
Vier links
Vakantiewerk voor:
*13- en 14-jarigen
* 15-jarigen
* 16- en 17-jarigen
Wat mag niet onder de 18 jaar?

Bron 2
'Jongere houdt weinig over aan vakantiebaan' 
Vakantiebaantjes van jongeren leveren steeds minder op, klaagt vakbond FNV Jong.
Volgens een peiling van FNV ligt
het gemiddelde uurloon voor hen op ''slechts'' 7,29 euro. De detailhandel zou met 5,71 euro per uur de slechtst verdienende sector zijn. (Vrij naar nu.nl)

Bron 3

Waarom een vakantiebaan? 
Jongeren doen vooral vakantiewerk om ervaring op te doen en het op hun cv te kunnen zetten.
Dat blijkt uit onderzoek van FNV Jong.
(Vrij naar RTLnieuws)

Bron 4
Vakantiewerk voor jongeren
Vakantiewerk is vaak een eerste opstapje naar de arbeidsmarkt en wordt door jongeren aangegrepen om kennis te maken met ‘het echte werk’.
Ook 13-jarige kunnen én mogen al wat vakantiewerk verrichten.
Zo mag je bijvoorbeeld in AH-vestigingen al op die jonge leeftijd ploeteren. Eén kanttekening: de alcoholschappen zijn off-limits. Die zal je niet mogen vullen. Ben je 13, 14 of 15? Dan verdien je in de supermarkt 3,42 euro per uur. De AH is eigenlijk altijd op zoek naar (vakantie)krachten, dus kijk op de website voor vacatures.
Ook de folderwijken nemen al vroeg werknemers aan. Reken op ongeveer 2,75 euro per uur. Dat is misschien niet al te veel maar de werktijden zijn vaak flexibel en er blijft genoeg vrije tijd over.
Daarnaast kun je terecht bij PostNL (vacatures). Er zijn verschillende functies voor de vakantieperiode en de minimum leeftijd is 15 jaar. Werken bij de NS is een mogelijkheid voor je als je 16 jaar of ouder bent. (Vrij naar dichtbij.nl)

Stiekem extra belasting heffen

Veel mensen krijgen rond deze tijd bericht van de belastingdienst. Met de mededeling dat ze nog een bedrag aan de belastingdienst schuldig zijn.
Of, als er over 2015 te veel belasting betaald is, dat ze geld terugkrijgen.
Voor het inkomen over 2016 wordt volgend jaar de definitieve
afrekening berekend: te veel ingehouden belasting zorgt voor
een teruggave, te weinig betekent bijbetalen.

Wie overweegt om wat meer te gaan werken, moet in het volgende jaar vaak meer bijbetalen dan hij verwacht had.
Bijvoorbeeld: Ellen verdient € 35.000 per jaar en kan dit jaar met een extra klus € 5.000 meer verdienen. Zij bekijkt de belastingtarieven (bron 1) en verwacht volgend jaar 40,4% belasting over deze extra inkomsten te moeten na betalen. 

Wat zij niet beseft, en met haar veel andere mensen, is dat de heffingskortingen sinds 2014 inkomensafhankelijk zijn gemaakt. Bij € 35.000 per jaar gaat de algemene heffingskorting met 4,822% van iedere extra verdiende euro omlaag (bron 2), en de arbeidskorting met 4% van iedere extra verdiende euro (bron 3). Opgeteld kampt Ellen bij haar inkomen met een marginaal tarief van 49,222%! Conclusie: pakweg de helft van haar extra inkomen gaat naar de belasting!

1 Geef een economisch nadeel van de hierboven beschreven inkomensafhankelijkheid van de heffingskortingen.
2 Bekijk de bronnen. Is er, in tegenstelling tot het voorbeeld bij Ellen, ook een inkomen waarbij extra verdiende euro's netto méér (in plaats van minder) opleveren dan het uit bron 1 af te leiden bedrag.

Bron 1

Belastingtarieven 2016:

Schijf 1: € 0 t/m € 19.922 : 36,55%

Schijf 2: Vanaf € 19.923 t/m € 33.715 : 40,4%

Schijf 3: Vanaf € 33.716 t/m € 66.421 : 40,4%

Schijf 4: Vanaf 66.421 : 52%

Bron 2

Algemene heffingskorting 2016

Van € 0 tot € 19.922 : € 2.242

Van € 19.922 tot € 66.417 :  € 2.242 - 4,822% x (belastbaar inkomen  - € 19.922)

Vanaf € 66.417 : € 0

Bron 3

Arbeidskorting 2016

Van € 0 tot € 9.147 : 1,793% x arbeidsinkomen

Van € 9.147 tot € 19.758 : € 164 + 27,698% x (arbeidsinkomen - € 9.147)

Van € 19.758 tot € 34.015 : € 3.103

Van € 34.015 tot € 111.590 : € 3.103 - 4% x (arbeidsinkomen - € 34.015)

Vanaf € 111.590 : € 0

Bron 4

Bron: CPB

Nul procent inflatie

Stunten met smartphones
Er is in Nederland op dit moment geen inflatie. In januari vorig jaar hebben we dat ook meegemaakt, maar voor een tweede voorbeeld moeten we terug naar 1987!
Sommige producten stijgen wel in prijs, maar bijvoorbeeld mobieltjes zijn de laatste weken juist flink afgeprijsd.
Niet iedereen profiteert van de nul procent inflatie. Wie in deze tijd zijn mobiel vervangt heeft geluk. Wie veel tijdschriften koopt, heeft pech. Tijdschriften zijn het afgelopen jaar gemiddeld bijna 10% duurder geworden.

1 Bekijk de video. Welk ander product, naast het mobieltje, heeft flink bijgedragen aan het ontbreken van inflatie?

2 Bestudeer onderstaande bron. Wie had in de periode 2013 - 2015 het minst last van inflatie?
A Jos gaat vaak naar de bioscoop, soms naar de kapper, maar eet nooit pizza.
B Habib gaat regelmatig naar de bioscoop, vaak naar de kapper en eet soms pizza.
C Paul gaat soms naar de bioscoop, regelmatig naar de kapper en eet vaak pizza.

Bron 1: drie consumentenprijzen (CBS)

3 Zonder inflatie blijft de koopkracht van het geld op peil. Bekijk onderstaande video. Hoeveel procent daalt de koopkracht van het geld als de prijzen verdubbelen (en de inflatie dus 100% is)?
4 Hoe kan de koopkracht van mensen dalen terwijl ze daar niet van bewust zijn?

Het examen nadert

Het is half april. Voor de examenklassen nadert het eindexamen. Het vwo-examen economie is op 19 mei, het havo-examen op 24 mei.
Op internet vind je oude examens om mee te oefenen, bijvoorbeeld
bij het cito en alleexamens.nl.
Op internet vind je ook uitleg over
de theorie en tips waar je op moet letten. Zoals in het filmpje hiernaast met tips waar je bij bronnen op
moet letten.
Op deze plaats dragen we ook een steentje bij met een kleine test. Hieronder staan vier bronnen uit het filmpje met een bijpassende opdracht of vraag. Test jezelf. Onder aan de pagina staan de goede antwoorden.

Bron 1 - Index gemiddelde waarde koopwoningen (2010 = 100)

1 Stel dat de gemiddelde waarde van een koopwoning in 2001 € 166.000 bedroeg. Bereken aan de hand van bron 1 de gemiddelde waarde van een koopwoning in 2011.


2 De verzekeringsdruk per inwoner reken je uit door het premiebedrag aan schadeverzekeringen per hoofd van de bevolking te delen door het bbp per hoofd. Een Nederlands huishouden geeft jaarlijks gemiddeld € 1.020 aan schadeverzekerings-premies uit.
Bereken aan de hand van deze informatie en bron 2 de verzekeringsdruk in Luxemburg uit.

Bron 2 - premiebedrag en bbp per hoofd

Bron 3 - het effect van koersrendement op belegd vermogen (in %)
op de procentuele verandering van de consumptie. 

3 Leg aan de hand van bron 3 uit dat koersverlies een sterker effect heeft op de consumptie dan koerswinst.












4 Bron 4 laat zien hoe kenmerken van land A zich verhouden in vergelijking met een groep andere landen. Hoe groter de afstand van de getekende tot het middelpunt van het web, hoe hoger de score op het aangegeven kenmerk. Een leerling trekt hieruit de conclusie dat land A met betrekking tot duurzame ontwikkeling beter scoort dan het gemiddelde van de onderzochte landen. Heeft zij gelijk? Verklaar je antwoord.

Bron 4 - De score van land A in vergelijking met
het gemiddelde van de onderzochte landen 

Antwoorden
1 € 166.000 is gelijk aan indexcijfer 78,8.
   Tweede stap: (€ 166.000/78,8) x 97,6 = € 205.604,06.
2 Via de premie in Nederland de premie in Luxemburg uitrekenen: (1.020 / 185) × 273 = € 1.505,19.
   Tweede stap: de premiedruk in Luxemburg berekenen: € 1.505,19/ 68.100 x 100% = 2,21%.
3 1% koerswinst per belegde euro heeft 1% extra consumptie tot gevolg (zie lijn vanuit nul naar  rechtsboven), iedere procent koersverlies heeft 2% minder consumptie tot gevolg (lijn vanuit nul naar links-beneden).
4   Ja. De verklaring bestaat uit twee delen:
- Land A heeft dezelfde score als het gemiddelde bij de uitstoot van kooldioxide (de doorgetrokken lijn en de stippellijn lopen daar op dezelfde afstand van het middelpunt).
- De doorgetrokken lijn (= land A) bevindt zich bij het energieverbruik per eenheid bbp dichter bij het middelpunt. Dus minder verbruik, wat goed is voor een duurzame ontwikkeling.

Geld stinkt niet, maar de euro ....

Als keizer Vespasianus in de eerste eeuw na Christus een grote arena in Rome bouwt, het latere Colosseum, heeft hij veel geld nodig. Hij voert daarom de urinebelasting van Nero opnieuw in. In die tijd is urine een gewilde vloeistof, omdat het stinkende goedje door de Romeinen gebruikt wordt om wollen stoffen mee te ontvetten.
Zijn zoon Titus protesteert tegen de belasting. Maar Vespasianus duwt hem wat geldstukken van de eerste belastingheffing onder de neus en vraagt Titus: ‘Stinkt het?’ Titus antwoordt van niet.
Deze geschiedenis levert de spreuk 'Pecunia non olet' op: geld stinkt niet. De spreuk wordt in onze tijd gebruikt om aan te geven dat iedereen begerig is naar geld, ongeacht of dat geld op een eerlijke of oneerlijke wijze is verdiend.
(Vrij naar Historiek.net)

Geld stinkt niet. Maar de euro toch wel een beetje, ontdekte de Keuringsdienst van Waarde na onderzoek over de productie van de euro.

Kijk hier naar hun ontdekkingsreis,van België tot Korea.

Is de ECB stapelgek geworden?

Het beleid van de ECB is al een
paar keer behandeld op deze blog. En nu komen we er weer op terug want het beleid van de ECB wordt steeds extremer. De bank weet niet van ophouden en blijft de rente steeds verder verlagen. Banken betalen nu zelfs 0,4% boeterente
als ze geld stallen bij de ECB. Betalen consumenten straks ook een boete op spaargeld?
Een deel van de economen heeft forse kritiek met opmerkingen als: 'de ECB is een kamikazepiloot' en 'ze zijn stapelgek bij de ECB'.
Maar er zijn ook economen die het beleid verdedigen, zoals in bron 3.

Bekijk de video en lees de bronnen.

Verdedig het beleid van de ECB door de volgende stellingen uit te leggen:
A- Een lage rente in Europa is goed voor de Europese export.
B- De boeterente voor de banken stimuleert de Europese conjunctuur.
C- Een lage rente verhoogt de inflatie waardoor de hoge schulden van Europese overheden eenvoudiger afgelost kunnen worden.

Bekritiseer het beleid van de ECB door de volgende stellingen uit te leggen:
A- Een lage rente in Europa is slecht voor de koopkracht van gepensioneerden.
B- De boeterente voor de banken leidt tot een te hoge schuldenlast van consumenten en bedrijven.
C- Een lage rente zorgt voor te hoge koersen van aandelen, met het gevaar dat plotseling een nieuwe crisis uitbreekt.    

Bron 1
700 miljard euro ligt werkloos te wachten 
De Europese Centrale Bank (ECB) staat voor een enorm dilemma. De inflatie blijft dalen, de economie trekt maar matig aan en dus klinkt de roep om meer actie. Maar de munitie is eigenlijk op. De rente kan eigenlijk niet verder omlaag en het opkopen van staatsobligaties zorgt alleen maar voor een zee aan ongebruikt geld in de eurozone.
Het ongekend agressieve monetair beleid van de ECB van rente en geld drijft de inflatie niet op en helpt de economie niet meer vooruit.
Meer geld erin pompen klinkt wel ferm maar doet dus niks. De ECB heeft namelijk voor bijna 800 miljard euro schuldpapieren opgekocht, maar inmiddels staat er ook bijna 700 miljard werkloos op rekeningen. Het geld klotst tegen de plinten, maar je koopt er niks voor.
(Vrij naar NOS.nl)

Bron 2
Nederland stemde tegen
DNB-president Klaas Knot heeft donderdag tegen het nieuwe pakket stimuleringsmaatregelen van de ECB gestemd.
Knot is altijd al zeer kritisch geweest over het opkoopprogramma van de ECB. "Langdurige en aanzienlijke verstoringen zoals met het opkoopprogramma, zullen in de toekomst een prijs hebben. De rente is zo laag dat geld lenen bijna gratis is. Daardoor lopen de schulden te hoog op. De vorige financiële crisis is ook begonnen met zo'n verstoring", zei Knot vorig jaar.
(Vrij naar nu.nl)

Bron3
De ECB doet wat moet 
De Europese economie valt weer stil. De wereldeconomie vertraagt, van de VS tot China. De meeste overheden zitten nog steeds diep in de schulden Kortom: het geldbeleid is de enige motor die de Europese economie vandaag nog enigszins kan stimuleren.
Het herstel dat we sinds 2013 kennen is er dankzij, niet ondanks de lagere rente. Die moedigen huishoudens aan om meer te consumeren, zetten bedrijven aan tot investeringen en versterken, via een zwakkere euro, de concurrentiekracht van de exporteurs. Op dit moment kan de economie best nog een steun in de rug gebruiken. Niet meer, maar ook niet minder.
(Vrij naar de Morgen)

Spelen met de economie

Een nieuw speeltje van DNB
De Nederlandsche Bank (DNB) heeft sinds kort een tool beschikbaar, Delfi, waarin iedereen zelf aan de knoppen kan draaien en kan zien wat het doet met de economie. De tool is gebaseerd op het model dat DNB zelf gebruikt, maar dan flink versimpeld.
(Vrij naar NOS.nl)

1 Aan de hand van onderstaand voorbeeld leer je in vijf stappen hoe de tool werkt.
a Ga naar de site van DNB met de DELFI-tool.
b Kies in alle jaren voor het arbeidsaanbod 4,00, zoals in bovenstaand voorbeeld. Je vergroot nu het arbeidsaanbod fors.
c Klik op 'Toon resultaten'.
d Scroll naar beneden tot de resultaten en open de grafiek van het BBP (volume). Je krijgt nu onderstaande grafiek.
5
e De vergroting van het arbeidsaanbod heeft de groei van het BBP flink opgestuwd ten opzichte van de basissituatie (de blauwe lijn). Onder de link 'toon uitleg over arbeidsaanbod' kun je de verklaring vinden waarom het BBP zo sterk groeit bij een vergroting van het arbeidsaanbod. Maar voordat je de verklaring leest is het uiteraard een goede oefening om zelf de verklaring te bedenken en daarna te controleren of jouw verklaring klopt.

2 Verhoog de lonen en kijk wat het gevolg is voor de uitvoer (volume). Bedenk de juiste verklaring en controleer je antwoord.

3 Je kunt ook variabelen toevoegen en combinaties zoeken die de economie flink verbeteren. Het meest realistisch is om variabelen te nemen die de overheid (voor een deel) zelf in de hand heeft. Dus bijvoorbeeld wel de overheidsbestedingen en loon- en inkomstenbelasting, maar niet de wereldhandel en de aandelenkoers. Ga eens puzzelen en kijk of je de economie beter kan maken. Als je een leuk resultaat hebt, is het beantwoorden van de volgende vragen van belang:
- welke maatregelen heb je genomen?
- waarom vind je jouw einduitkomst een economische verbetering?
- welke verklaring geeft het verband tussen jouw maatregelen en de einduitkomst?

De kip of het ei?

Het is ook nooit goed. Lange tijd was de prijs van olie, en dus van benzine,erg hoog. Automobilisten klaagden dat een volle tank pakweg € 70 kostte.
De laatste tijd is de prijs fors gedaald, is het weer niet goed. Aandelenbeurzen storten in, angst voor een nieuwe recessie herleeft.
Wat is er nu aan de hand? De meningen van economen lopen uiteen. Het lijkt op het kip-ei probleem. Veroorzaakt de dalende olieprijs een recessie? Of omgekeerd, veroorzaakt een naderende recessie de daling van de olieprijs? Voor beide meningen vind je in onderstaande bronnen aanwijzingen.

1 Verdedig aan de hand van de bronnen de mening dat de dalende olieprijs een wereldwijde recessie kan veroorzaken.
2 Verdedig aan de hand van de bronnen de mening dat een recessie een daling van de olieprijs kan veroorzaken.
                                                                               

Koersen fors omlaag
De nieuwe beursweek brengt voor de Europese aandelenbeurzen weinig goeds. Over een breed front worden de verliezen van de voorbije weken voortgezet. De grote boosdoener is de aanhoudende zorg en twijfel over de Chinese en Amerikaanse economie en de gevolgen die dat heeft voor de wereldeconomie. In het spoor van die economische zorgen daalt ook de olieprijs weer.
Het gaat met de wereldhandel de verkeerde kant op. Minder economische groei zorgt voor minder vraag naar grondstoffen en bulkgoederen zoals metaalertsen, steenkool en bouwmaterialen. Op de aandelenbeurzen lijden om die reden ook de grondstofbedrijven, zoals mijnbouwers, oliebedrijven en staalbedrijven, de grootste koersverliezen.
(Vrij naar de NOS)

Waardoor is de olie zo goedkoop?
Het aanbod van olie is de laatste tijd veel groter dan de vraag. Veel landen die vroeger olie importeerden, zijn zelf gaan produceren om niet afhankelijk te zijn van Rusland en de olie-exporterende landen in het Midden-Oosten. Zo is in onder andere de Verenigde Staten de productie van schaliegas en -olie op gang gekomen.
Aan de andere kant staat de vraag onder druk door energiebesparende maatregelen in vooral Europa en Amerika. Ook wordt steeds meer duurzame energie opgewekt uit bijvoorbeeld zon en wind.
Intussen blijven de traditionele exportlanden doorgaan met het oppompen van olie. Ze hebben hun oliedollars hard nodig en houden zich ondanks de tegenvallende opbrengst niet in. Door het grote aanbod is het oliekartel OPEC niet in staat om een vuist te maken.
(Vrij naar de NOS)

Wat betekent een lage olieprijs voor de olieproducerende landen?
Veel landen zitten in het nauw omdat ze erg afhankelijk zijn van de inkomsten uit de olie-export. De bodem van de financiële reserves komt in zicht. In veel gevallen zijn overheidsbegrotingen gebaseerd op een olieprijs die soms tientallen dollars hoger ligt dan de 28 dollar die nu voor een vat wordt betaald.
Een land dat inmiddels al in een diepe crisis zit is Venezuela. De overheidsuitgaven in dit land komen voor 96 procent uit olie. In Nigeria, waar de overheid 70 procent van zijn inkomsten uit de olie-export haalt, gaat het niet veel beter. Beide landen kampen met een hoge inflatie.
Rusland, met een productie van 11 miljoen vaten per dag een van de grootste exporteurs ter wereld, heeft ook grote zorgen. De koers van de roebel is ingestort. De Russische overheid leunt voor 70 procent op de olie-inkomsten. De staatsbegroting voor 2016 die president Poetin vorige maand ondertekende, moet nu al worden bijgesteld. De begroting ging uit van een gemiddelde olieprijs dit jaar van 50 dollar. In de bijgestelde begroting wordt 25 dollar aangehouden.
(Vrij naar de NOS)

Weg met het minimumjeugdloon!? (deel 2)

Vorig jaar november bespraken we de actie van Soufian, vakkenvuller
bij Albert Heijn, die het minimumjeugdloon niet eerlijk vond, in vergelijking met het loon op volwassen leeftijd.
Ook de actiegroep Young and
United van FNV strijdt voor hogere lonen voor jongeren, in de video geven ze argumenten voor hun stelling.
Maar, helaas voor de jongeren, in januari 2016 krijgen Soufian en Young and United tegengas. Het Centraal Planbureau (CPB), een instelling die economische voorspellingen doet, denkt dat het uitbetalen van volwassen lonen bij jongeren rampzalig uitpakt.  

Bron 1
Werkgelegenheid jongeren stort in bij verhogen minimumjeugdloon
Als het minimumjeugdloon wordt verhoogd, zal de werkgelegenheid onder jongeren flink dalen.
Het Centraal Planbureau (CPB) denkt dat een ruime verdubbeling van het loon van
€ 4,01 naar € 8,80 (van het minimumjeugdloon op 18 jarige leeftijd, naar het volwassen minimumloon op basis van 40 uur werk) een verlies van 200.000 banen tot gevolg heeft.

1 Bekijk onderstaande grafiek.
a Waarom is de lijn met het aanbod van arbeid een stijgende lijn?
b Waarom  is de lijn met de vraag naar aanbod een dalende lijn?
c Welke conclusie kun je trekken uit het gegeven dat de lijn van het arbeidsaanbod relatief steil loopt?
d Hoe laat de grafiek de uitkomst van het CPB zien dat er veel banen verloren gaan voor jongeren als zij het volwassen minimumloon krijgen?  

2 Bekijk onderstaand staafdiagram van het CBS. Wat valt je op?

Moet V&D blijven? Kan V&D blijven?

Op de laatste dag van 2015 werd V&D failliet verklaard. V&D draaide slecht in november en december 2015. Door de warme herfst bleef de winterkleding hangen en viel de omzet zwaar tegen.

1 Geef op basis van onderstaande bronnen twee argumenten waarom het voortbestaan van V&D goed is voor de Nederlandse economie.
2 Geef op basis van de bronnen een goede strategie om V&D weer succesvol te maken.
3 Zoek voor onderstaande drie begrippen op deze pagina een voorbeeld dat past bij het begrip.
- Exogene factor
- Positief extern effect
- Marktstructuur

Bron 1
Diepe kraters in de binnenstad
Als V&D dit keer echt kopje onder gaat, slaat dat in tientallen Nederlandse steden een krater in het toch al gehavende winkelhart. Niet alleen zijn de warenhuizen trekkers van kooppubliek naar de binnensteden, maar het zal ook niet meevallen om voor hun enorme winkeloppervlakten nieuwe huurders te vinden. Het risico is groot dat een faillissement van de warenhuisketen de prijzen van omliggend winkelvastgoed mee naar beneden trekt (Vrij naar fd.nl).

Bron 2



Bron 3
Ruim tien kandidaten voor V&D
Er zijn meer dan tien serieuze overnamekandidaten voor V&D. De partijen komen uit het binnen- en buitenland. De partijen zouden allen serieuze interesse hebben om of La Place of V&D of de twee samen over te nemen. (Vrij naar de NOS)

Bron 4
V&D moet voor luxe gaan
Grootaandeelhouder Richard Baker van warenhuis Hudson’s Bay uit Canada weet wat V&D moet doen: V&D moet voor luxe gaan. Stop met die net-niet rommel! In Canada werkt het, in Amerika werkt het.
(Vrij naar quotenet.nl)

Bron 5
V&D valt tussen wal en schip
V&D heeft te weinig luxe, maar is ook niet echt goedkoop. Voor echt goedkope spullen moet je bij bijvoorbeeld H&M, Action en Lidl zijn. Zij wisselen steeds een deel van hun assortiment, waardoor het spannend blijft voor consumenten. Deze winkels laten zien dat je best kan concurreren met de stijgende verkoop via internet (Vrij naar adformatie).

2016, economisch een topjaar?

De ING voorspelt voor 2016 een economisch topjaar.
1 Bekijk het filmpje. Welke verwachtingen maken van 2016 volgens de ING een topjaar?

Bij de verwachting van de ING zijn wel een paar kanttekeningen te maken.
2 Geef aan de hand van het filmpje en onderstaande grafieken een paar kanttekeningen bij de verwachting dat Nederland een topjaar wacht.

Werkloosheid in Nederland (x 1.000)
Bron: CBS

Groei van de economie (= groei van de hoeveelheid geproduceerde goederen en diensten)
Bron: CPB

Procentuele verandering van de werkloosheid in Nederland
(ILO = volgens de internationale definitie)
Bron: CPB

Verandering van de koopkracht van alleenstaanden in %
(koopkracht = het aantal goederen dat een persoon van zijn inkomen kan kopen)
(Bron: NRC)

Koopkrachteffecten in 2016
(Bron: Telegraaf)

Kerstmis in de reclame

Supermarkten draaien in de weken voor kerstmis op volle toeren. Daarbij proberen ze de vijf p's van de marketingmix (prijs, promotie, product, plaats en personeel) zo slim mogelijk in te zetten. De kerststol in de korting, opvallende reclames, extra luxe producten op een opvallende plaats in de winkel, extra personeel op de topdagen.
De p van promotie is van extra groot belang. Iedere supermarkt pakt uit met kleurrijke folders, een aantal ook met reclamefilmpjes op de televisie. Dit jaar is de reclame van de Duitse supermarktketen Edeka zeer spraakmakend. De reclame wordt in talkshows besproken, in kranten.
Lees bijvoorbeeld het volgende bericht...

Heftige kerstcommercial Edeka is Youtube-hit
Opnieuw heeft de Duitse supermarkt Edeka een hit op Youtube te pakken met haar nieuwste commercial.
Inmiddels is de 'Weihnachtsclip' al 4,5 miljoen keer bekeken in twee dagen en maakt het spotje veel emoties en zelfs discussies los. In het filmpje viert een oudere man keer op keer in zijn eentje kerst en is op zijn voicemail te horen dat zijn kinderen niet de tijd hebben om langs te komen voor de kerstdis.
(Vrij naar de levensmiddelenkrant)

Maar de oude man verzint een list.....
Meer verklappen we niet, kijk hieronder zelf hoe het verhaal afloopt.
Wat vind jij - een goede promotie in hun marketingmix of gaat Edeka nu te ver?
En: denk jij dat Edeka meer klanten trekt met deze reclame?

Wéér een klimaattop - nu wel een succes?

Klimaattop officieel van start
Op de top in Parijs wordt gepraat over een nieuw klimaatakkoord. Met het akkoord moet verdere opwarming van de aarde worden tegengegaan.
Voor de klimaattop in Parijs zijn de verwachtingen iets hoger dan bij de vorige bijeenkomsten omdat veel landen al maanden van tevoren aan nationale klimaatdoelen hebben gewerkt en deze met elkaar hebben gedeeld.

Voor ieder land komt straks de vraag - doen we mee of niet?
En ook: doen we nog mee als andere landen niet meedoen?
Bij onderstaande vragen bekijk je de situatie in een vereenvoudigde situatie met twee landen.

1 Bekijk de kosten van de VS bij onderstaande vier varianten.

a Wat is voor de VS de beste keuze als China meedoet?
b Wat is voor de VS de beste keuze als China niet meedoet?

2 Bekijk de kosten van China bij onderstaande vier varianten.

a Wat is voor China de beste keuze als de VS meedoen?
b Wat is voor China de beste keuze als de VS niet meedoen?

3 Leg met de antwoorden op vraag 1 en 2 uit waarom klimaattoppen vaak mislukken.
4 Waarom is er bij deze top meer hoop dat er een akkoord bereikt wordt?  

(extra vraag, als de genoemde begrippen in de vraag al behandeld zijn in de klas)
5 Leg uit hoe het gevangenenprobleem, meeliftgedrag en zelfbinding een rol spelen bij het wel of niet doen slagen van de klimaattop.

Nederland groeit weer

Het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) bericht regelmatig over de Nederlandse economie. De laatste tijd zijn de berichten redelijk optimistisch.
Hieronder staan acht statistieken van het CBS.
Eerst een kleine test of je de bronnen goed kunt lezen. De juiste antwoorden staan onderaan deze pagina.

1 Hoeveel procent groeit de binnenlandse consumptie van augustus 2014 naar augustus 2015?
2 Heeft een stijging van de hypotheekrente een opwaarts of neerwaarts effect op de prijs van een koopwoning?
3 Hoeveel procent daalt de omzet van de Nederlandse detailhandel van augustus 2014 naar augustus 2015?
4 Is het aantal banen van midden 2014 tot het derde kwartaal van 2015 gedaald, gestegen of ongeveer gelijk gebleven?

Het is niet verwonderlijk dat meer dan één statistiek in 2015 een positieve economische ontwikkeling laat zien. De verschillende variabelen beïnvloeden elkaar immers.

5 Neem onderstaand schema over. Vul het schema met combinaties van oorzaak en gevolg verder in waarbij elke bron minstens één keer in het schema voorkomt. Noteer bij iedere pijl of het een positief of negatief verband is, zoals bij de ingevulde variabelen al als voorbeeld gedaan is.

BRON 1: BINNENLANDSE CONSUMPTIE (VOLUME)

BRON 2: ONTWIKKELINGEN OP DE WONINGMARKT

BRON 3: OMZET DETAILHANDEL

BRON 4: GROEI VAN DE INVESTERINGEN (VOLUME)

BRON 5: GROEI VAN DE EXPORT

BRON 6: ARBEIDSMARKT (WERKLOOSHEID EN BANEN)

BRON 7: VRAAG NAAR KOOPWONINGEN STIJGT 

BRON 8: PRODUCTIE INDUSTRIE (VOLUME)

Juiste antwoorden:

1 Ongeveer 1,5% (je hebt alleen de lengte van de laatste staaf in bron 1 nodig, deze geeft immers de procentuele verandering ten opzichte van dezelfde maand in het voorgaande jaar)

2 Een opwaarts effect. In bron 2 is de rente negatief, dat wordt met een groene kleur als een opwaarts effect weergegeven. Andersom veroorzaakt een stijging van de rente dus voor een neerwaarts effect (een hogere rente maakt een lening duurder en dus de aankoop van een huis met geleend geld duurder)

3 Ongeveer -1,5% (je hebt alleen de lengte van de een na laatste staaf in bron 3 nodig, deze geeft immers de procentuele verandering ten opzichte van dezelfde maand in het voorgaande jaar)

4 Gestegen. Het aantal banen wordt weergegeven met de donkerblauwe staven. 

Weg met het minimumjeugdloon!?

In april van dit jaar organiseerde Ahold een aandeelhouders-vergadering. Soufian, een 19-jarige vakkenvuller bij Albert Heijn, bezocht de vergadering. Hij rekende voor dat hij met zijn loon 299 jaar zou moeten werken om één jaarinkomen van de baas te verdienen. Oftewel: wordt het niet eens tijd om het minimum-jeugdloon af te schaffen en jongeren een volwaardig loon te geven?

De actie van Soufian kreeg veel aandacht. Maar daar bleef het ook wel bij, zo leek het in april van dit jaar (bron 1).
Maar opeens gaat het snel. In juni pleiten sommige politieke partijen vóór afschaffing (bron 2). In oktober schaft de Bijenkorf het jeugdloon echt af (bron 3).

Natuurlijk zijn jongeren blij met een hoger loon. Althans, de jongeren met werk. Want de vraag is - worden veel jongeren niet te duur bij een hoger loon (bron 4)? Een voorbeeld, bij vraag 1:

1 Bij een minimumjeugdloon van € 9 is er onder jongeren geen werkloosheid. Hoeveel jongeren worden werkloos als het minimumloon van € 9 per naar € 11 per uur verhoogd zou worden?

Vraag en aanbod van jongeren op de arbeidsmarkt

2 Welke argumenten kun je uit het verhaal van Soufian en onderstaande bronnen halen om vóór afschaffing van het minimumjeugdloon te zijn?

Bron 1
Heeft de toespraak van vakkenvuller Soufian zin gehad?
Soufian Afkir is verrast door alle reacties die hij heeft gekregen. De 19-jarige vakkenvuller stal de show tijdens een aandeelhoudersvergadering van Ahold door namens FNV meer loon te vragen. Het is alleen de vraag of zijn betoog op korte termijn nut zal hebben, want de onderhandelingen zitten muurvast.
"Ik hoopte zo dat het mensen wakker zou schudden en volgens mij is me dat wel gelukt", zegt Soufian. "Ik denk alleen niet dat er nu op korte termijn iets gaat veranderen. Tenminste, ik heb nog van niemand iets gehoord."

(vrij naar NOS.nl, 16 april)

Bron 2

Politieke partijen voor afschaffen minimumjeugdloon

'Gelijk loon voor gelijk werk', schrijven de Tweede Kamerleden Roos Vermeij (PvdA), Sadet Karabulut (SP) en Linda Voortman (GroenLinks). 'Dat werkzame jongeren nu een beroep moeten doen op bijzondere bijstand om rond te komen, is niet acceptabel. Daarmee sluiten zij zich aan bij de actie van de organisaties van jonge werkgevers en werknemers. De actie kreeg onlangs veel publiciteit toen Soufian Afkir, een 19-jarige vakkenvuller bij Albert Heijn, uit de kleren ging tijdens de aandeelhoudersvergadering van Ahold. Afkir vroeg aandacht voor het minimumjeugdloon dat hij bij de supermarkt verdient: nog geen 6 euro per uur. Zijn boodschap: 'Ik mag stemmen en autorijden, maar krijg nog steeds een jeugdloon.'

(Vrij naar de Volkskrant, 12 juni 2015)

Bron 3

De Bijenkorf schaft jeugdloon af

De Bijenkorf haalt een streep door het omstreden jeugdloon. Jonge medewerkers worden voortaan beloond als volwaardige werknemers. Dit is de uitkomst van onderhandelingen. In ruil voor de loonsverhoging voor jongeren, die kan oplopen tot 30%, gaat de toeslag voor het werken op zondag met de helft omlaag.

De vakbonden spreken van 'unieke afspraken' en hopen dat andere bedrijven in de detailhandel zullen volgen met het afschaffen van het jeugdloon.

(Vrij naar fd, 26 oktober 2015)

Bron 4
‘Hoger minimumjeugdloon leidt tot stijging werkloosheid’
Het optrekken van het minimumjeugdloon naar het niveau van volwassenen zal leiden tot een stijging van de jeugdwerkloosheid. Vooral lager opgeleide jongeren zullen hiervan de dupe worden, zeggen de werkgevers.
Jongeren krijgen niet de kans werkervaring op te doen en worden zo meteen op afstand gezet, wat hun verdere loopbaan kan schaden. Dit geldt vooral voor jongeren die hun productiviteit moeten opbouwen door ervaring.

(Vrij naar http://www.vno-ncw.nl)